Duitsers zijn en blijven “punktlich”. Ook in overmacht situaties dient alles wel volgens de regels te gaan. En regels en hoe te handelen in dit soort situaties zijn er, zoals te verwachten was van Duitsers, wel degelijk. 

Vooraankondiging
Indien u als opdrachtnemer redenen ziet of onzeker bent of u uw werkzaamheden in Duitsland wel kunt aanvangen of voortzetten bent u verplicht dit onmiddellijk aan uw opdrachtgever te melden. 

Opdrachtgever en algemene voorwaarden
Hoe u dient te handelen hangt af welke algemene voorwaarden, dus ook welk recht van toepassing is. Indien uw opdrachtgever de Metaalunie voorwaarden heeft geaccepteerd is daarmee ook Nederlands recht van toepassing. 

Overmacht
Overmacht volgens de Metaalunievoorwaarden wordt gedefinieerd als de omstandigheid dat door opdrachtnemers ingeschakelde derden zoals leveranciers, onderaannemers en transporteurs, of andere partijen waarvan opdrachtgever afhankelijk is, niet of niet tijdig voldoen aan hun verplichtingen, weersomstandigheden, natuurgeweld, terrorisme, cybercriminaliteit, verstoring van digitale infrastructuur, brand, stroomstoring, verlies, diefstal of verloren gaan van gereedschappen, materialen of informatie, wegblokkades, stakingen of werkonderbrekingen en import- of handelsbeperkingen. Aangezien de huidige Corona-situatie nog niet heeft geleid tot een verbod tot het uitvoeren van werkzaamheden in Duitsland, is er formeel nog geen sprake van overmacht en dient u ook volgens Nederlands recht te voldoen aan uw contractuele verplichtingen. 

En de adviezen van het RIVM en de Duitse overheid dan?
U bent als werkgever gehouden alles in het werk te stellen uw werknemers en onderaannemers veilig te kunnen laten werken. Zolang geen sprake is van overmacht dient u zelf voor uw rekening en risico alle maatregelen te treffen die nodig zijn om veilig te kunnen werken, zoals het treffen van extra hygiënische maatregelen en instructie op dat gebied. 

Indien U werkt volgens de Metaalunievoorwaarden
Ook in Nederland is het juridisch zo, dat wanneer u uit voorzorg uw medewerkers thuis houdt, terwijl de overheid dat niet eist, dit voor uw rekening en risico is. Mogelijk bent u van mening dat de werkzaamheden niet kunnen worden uitgevoerd of dat u onzeker bent of u binnenkort de werkzaamheden mogelijk dient te staken. Wij adviseren u in alle gevallen onmiddellijk met uw opdrachtgever in overleg te treden en nadere afspraken te maken. Leg deze nadere afspraken, zoals levertijd, meerkosten of mogelijk opschorting schriftelijk vast. Indien uw opdrachtgever een Duitse partij is, terwijl u wel onder de Metaalunievoorwaarden werkt, dus onder Nederlands recht, adviseren wij u om behalve het te starten overleg een mededeling te sturen en daarbij uitdrukkelijk te verwijzen naar de Metaalunievoorwaarden met name artikel 8. (Overmacht = Höhere Gewalt) 

Uw overeenkomst is nog niet afgesloten
Uiteraard gaat u in overleg met uw opdrachtgever voor het maken van nadere afspraken. Wij adviseren ten stelligste zonder nadere afspraken de overeenkomst NIET af te sluiten. Indien u dit toch doet zonder deze nadere afspraken, neemt u bewust het besluit in de wetenschap dat u een grote onzekerheid ten aanzien van planning en kosten tegemoet gaat. U neemt dus met de kennis van vandaag zeer bewust groot risico en wordt daardoor bij het alsnog stopzetten van het project verantwoordelijk voor alle schade, extra kosten en bouwtijduitloop. 

Uw machine is gereed voor verzending en montage in Duitsland, wat nu?
Maak ook hier nadere afspraken en stuur indien u werkt onder de Metaalunievoorwaarden een mededeling met verwijzing naar de Metaalunievoorwaarden. 

U werkt onder de voorwaarden van uw Duitse opdrachtgever
Indien u niet onder de VOB/B voorwaarden uw contract heeft afgesloten is het Duits Burgerlijk wetboek van toepassing. Ga ook in dit geval onmiddellijk in overleg met uw opdrachtgever. Indien u besluit zonder overleg en overeenstemming met uw opdrachtgever het advies van de overheid op te volgen is dat uw eigen keuze en is de schade die daardoor ontstaat in principe voor uw rekening.

Stuur daarom tevens een mededeling waarvan u HIER een voorbeeld aantreft. Zodra u meent daadwerkelijk niet te kunnen starten of niet verder te kunnen, dient u dit te melden aan uw opdrachtgever.

De VOB/B is van toepassing
Indien u onder de voorwaarden van de VOB/B werkt vul dan dit formulier in en verstuur dit aangetekend en ondertekend door de wettelijke vertegenwoordiger per gewone post aan uw opdrachtgever.

PAS OP: Corona als enige aangegeven reden voor stoppen project is geen reden
Indien U zonder verdere toelichting aangeeft door de Corona maatregelen de werkzaamheden aan uw Duitse project te moeten staken dan zijn alle gevolgen, boetes en ontstane schade voor uw rekening. U dient dus zo spoedig mogelijk na het verzenden van één van de aangegeven mededelingen (dus volgens VOB of volgens BGB) uw mededeling gedocumenteerd te onderbouwen. Op zich valt een Pandemie onder de definitie van overmacht of “onafwendbare toestand”. Echter een ondernemer dient er normalerwijze rekening mee te houden dat zijn personeel door een griepgolf kan worden geveld. U moet dus aantonen dat de uitval van arbeidskrachten het “normale” te boven gaat. Met andere woorden wanneer ziekte-uitval, ook van uw onderaannemers het normale, zoals bij een gewone griepgolf, niet te boven gaat heeft u geen aanspraak op schadevergoeding of bouwtijdverlenging. Wanneer echter meerdere werknemers verplicht in quarantaine dienen te worden gezet, draagt principieel de opdrachtnemer het risico. Indien dit voor al uw werknemers van toepassing zou zijn, eerst dan is een beroep op overmacht van toepassing.

Ook dient u aan te tonen dat wanneer u plotseling uw materialen veel duurder en/of later geleverd kunt krijgen dat dit werkelijk onvoorzien was. Indien u dit niet kunt aantonen zijn de extra kosten voor uw rekening.

Projectlocatie of bouwplaats in quarantainegebied
Indien de projectlocatie zich in een quarantainegebied bevind, dan is de locatie niet toegankelijk en ligt het risico en dus de ontstane schade bij uw opdrachtgever.

Ook wanneer uw opdrachtgever of zijn vertegenwoordigers besprekingen afzeggen waardoor u gehinderd wordt dan ligt ook daar het risico bij uw opdrachtgever.

Dus welke stappen moet u ondernemen?

1. Stuur een vooraankondiging
2. Stuur wanneer u meent niet verder te kunnen een schriftelijke mededeling indien de Metaalunievoorwaarden van toepassing zijn, een Behinderunganzeige indien u onder de VOB/B werkt of schriftliche Mitteilung indien u volgens de BGB werkt.
3. Zend zo spoedig mogelijk (dus binnen een paar dagen !) de argumentatie voor het stopzetten volgens één of meer van onderstaande redenen na. Zonder deze argumentatie wordt een melding of Behinderungsanzeige alleen op basis van de mededeling; “Corona-virus” niet geaccepteerd.

Nazenden reden van stilleggen project

• Een onherroepelijke oorzaak voor het stilleggen van een project is dat de projectlocatie zich in een quarantainegebied ligt of dat de overheid heeft bepaald dat elke bouwactiviteit op uw projectlocatie verboden is. (dus niet uit de krant maar als officiële mededeling van de plaatselijke overheid)
• U dient gedocumenteerd aan te geven dat het aantal werknemers wat is uitgeschakeld het “normale” te boven gaat. U dient hiervoor de officiële ziekmeldingen te kunnen overleggen.
• U dient aan te geven dat u preventief alles heeft gedaan verdere verspreiding, dus ziekteverzuim in uw bedrijf te voorkomen, u dient dus uw bedrijfsvoorschriften ten aanzien van hygiëne maatregelen met datum van ingang mee te sturen.
• LET OP: Het uit voorzorg in quarantaine gaan van uw personeel wordt juridisch niet beoordeeld als ziekteverzuim. Mogelijk dat de Duitse regering hier op korte termijn dit anders zal beoordelen.
• U dient gedocumenteerd aan te geven dat materialen en/of materieel niet, later of alleen tegen een hogere prijs geleverd kunnen worden. Hiervoor dienen brieven en mails van uw leveranciers en onderaannemers te worden meegestuurd.

Auteur: Bert van der Laan, adviseur Stichting Nedubex, Metaalunie Helpdesk voor vragen over 'Werken in Duitsland'

Indien u vragen heeft neem dan contact met ons op
Voor vragen over dit artikel kunt u terecht bij het Team Ondernemen, Economie en Fiscaliteit (bedrijfseconomisch), via bedrec@metaalunie.nl, of via T: 030-6053344. Vragen inzake (de informatie over) het Nederlands recht en de Metaalunievoorwaarden kunt u het beste stellen aan het team bedrijfsjuridisch ledenadvies, via bj@metaalunie.nl. Tevens kunnen wij u verwijzen naar een advocatenkantoor.

Metaalunie Duitsland helpdesk bij vragen over werk uitvoeren 
Daarnaast kunt u voor inhoudelijke vragen desgewenst direct contact opnemen met onze helpdesk Werken in Duitsland, Stichting Nedubex, en auteur van dit artikel, via 070-2500079, of info@nedubex.nl, www.nedubex.nl. Metaalunieleden kunnen kosteloos eerstelijns advies ontvangen bij deze helpdesk voor werk in Duitsland, vanwege afspraken tussen Metaalunie en Nedubex. Lees daarover meer. 

Disclaimer
Bovenstaand bericht is opgesteld door onze partner Stichting Nedubex. Koninklijke Metaalunie aanvaardt om die reden geen aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit bericht. Wij raden u aan om periodiek bij ons en Nedubex na te gaan of bovenstaande aangeboden informatie nog juist is. Bij vragen over uw eigen situatie raden wij u aan contact op te nemen met Metaalunie, zodat wij u persoonlijk verder kunnen helpen.