De Economische Barometer van Koninklijke Metaalunie geeft aan dat de economische groei doorzet en dat de resultaten in het MKB-metaal ook in het tweede kwartaal van 2018 goed blijven. Zowel de realisaties als de waarderingen liggen op hetzelfde niveau als in het uitstekende eerste kwartaal van dit jaar. Wel loopt de investeringsverwachting wat terug en geeft meer dan de helft van de bedrijven aan tenminste één vacature open te hebben staan. Gemiddeld hebben de bedrijven 2,4 vacatures openstaan.
Als je de kranten de afgelopen weken leest, dan is de oplopende personeelskrapte steeds vaker een onderwerp, wat voorbij komt. De strijd om werknemers lijkt weer te zijn losgebarsten, net als in de periode voor 2008. Soms wordt er naar het contingent werklozen gekeken, soms naar leerlingen op scholen en soms ook naar buitenlandse werknemers. Zelfs robotisering wordt als oplossing genoemd. En natuurlijk wordt ook naar de lonen gekeken, die moeten fors omhoog in de ogen van allerlei partijen. De vraag is wat de winnende oplossing is?
Zoals zo vaak is er niet één winnende oplossing, maar moet er naar verschillende oplossingen worden gekeken. Productieautomatisering helpt en is onontkoombaar, maar kan om verschillende redenen niet altijd worden toegepast. Vakmensen zijn niet van de ene op de andere dag beschikbaar, niet op scholen en niet in kaartenbakken van het UWV. En de lonen stevig verhogen klinkt aantrekkelijk, maar leidt vooral tot kostenverhogingen of ‘haasje over’ effecten tussen bedrijven onderling. En gemakshalve vergeet iedereen dat de lonen de afgelopen tien jaar in de maakindustrie niet zijn verlaagd en gewoon zijn gestegen. Van inhaal is dus in onze sector helemaal geen sprake.
Naar mijn mening is de beeldvorming van de sector cruciaal. Imago van de sector en de individuele bedrijven moet nog meer aandacht krijgen. Keer op keer zijn buitenstaanders verrast over het vakmanschap en de producten, die de metaalbewerking kenmerken. Techniek biedt uitdaging en werkzekerheid en toch kiezen werknemers nog te weinig voor een loopbaan in de metaal.
Op landelijk, regionaal en lokaal niveau krijgt techniek volop aandacht. Techniekpact zorgt voor de nodige politieke aandacht, bedrijven adverteren op creatieve wijze, zelfs de billboards langs de weg zijn weer te zien. Toch verandert de beeldvorming slechts langzaam. Het is een kwestie van lange adem en door blijven gaan. We moeten samen de schouders eronder zetten. Vakmanschap is de kurk waar de productiviteit in de sector op drijft. En daar zijn vakmensen onmisbaar bij.
Jos Kleiboer, directeur beleid Metaalunie