Deze verkenning heeft plaatsgevonden op verzoek van de Commissie Economische Zaken van de Koninklijke Metaalunie. Context is de veelgehoorde klacht dat MKB bedrijven niet meer aan voldoende financiering kunnen komen om te kunnen investeren en groeien.

De rol van de banken is in de afgelopen tientallen jaren dominant geweest in bedrijfsfinanciering, vooral in het MKB. Sinds 2009 zijn banken hun kredietverlening aan het MKB aan het beperken. Door de daarna ontstane regelgeving voor en interne beleidslijnen van banken ziet het er niet naar uit dat de banken in de overzienbare toekomst een zo groot aandeel in bedrijfsfinanciering zullen terug (willen) krijgen als ze ooit hadden. Vandaar deze inventarisatie naar (andere) financieringsbronnen.

Geen gebrek aan geld voor 'sexy' bedrijven
Uit deze verkenning kan worden geconcludeerd dat er aan aanbieders van geld geen gebrek is. Er is ook voldoende geld in de markt beschikbaar. Vooral voor innovatieve, groene, vernieuwende ideeën staan de financiers bij wijze van spreken in de rij.

Dat wordt echter anders als je weliswaar een heel nuttig maar minder sexy bedrijf hebt, zoals 90% van het MKB (ook het MKB in de metaal). Voor deze “gewone” bedrijven zijn er ook wel alternatieve financieringsalternatieven, maar de spoeling is daar aanzienlijk dunner. Alternatieve financieringen zijn daarbij niet echt goedkoop. Rentepercentages van 7 tot 10% per jaar zijn heel normaal. De lage rentestanden op de geld- en kapitaalmarkten werken maar zeer bescheiden door naar de tarieven voor alternatieve financieringen. Schaalgrootte (handlingkosten) en risico van insolventie wegen zwaar mee in de berekende rentekosten.

Risicodragend kapitaal
Vooral bedrijven zonder bewezen goede verdiencapaciteit (net begonnen, of bestaand maar met grote groeiplannen, recent te weinig cashflow) kunnen niet makkelijk terecht voor gewone leningen. Zij zijn -althans deels- aangewezen op risicodragend kapitaal. Risicodragend kapitaal stelt echter hoge eisen aan het verwachte groeipotentieel en vraagt een aanzienlijk deel van de verwachte waardecreatie. Daarom zijn veel kleinere ondernemers minder enthousiast over risicokapitaal. Zij die er wel gebruik van maken zijn echter meestal erg tevreden. Naast geld komt ook meestal goede raad mee.

Met deze verkenning is beoogd een goed overzicht te geven van het landschap van bedrijfsfinancieringsmogelijkheden in Nederland. Het is echter mogelijk dat bepaalde faciliteiten niet zijn vermeld. Vooral van kleinere en lokale faciliteiten is moeilijk een volledig overzicht te geven.